Encyklopedia Prawdziwej Żywności | Porzeczki

Porzeczki występują w umiarkowanych strefach klimatycznych na całym świecie, w tym w Ameryce Północnej, Azji i Europie. W Ameryce Północnej kilka grup rdzennych Amerykanów jadło ponad 75 różnych gatunków porzeczek występujących na tym kontynencie. Niektóre grupy mieszały owoce z mięsem i rybami, robiąc z nich placki. Inne grupy przyrządzały z porzeczek pemmican i zupy, a także używały ich do przyprawiania gulaszu. Wiele grup rdzennych Amerykanów stosowało jagody i liście jako lek na ukąszenia węży, zaburzenia miesiączkowania, kaszel i przeziębienia.

Jak wyjaśnia "The Oxford Companion to Food", uprawne odmiany owoców pochodzą głównie od odmian europejskich i azjatyckich. Czerwona porzeczka została udomowiona w Holandii i Danii w XVI wieku, a czarna porzeczka prawie sto lat później. Podczas II wojny światowej Wielka Brytania została pozbawiona dostaw pomarańczy i innych owoców cytrusowych, więc Churchill zachęcał brytyjskich plantatorów do uprawy czarnej porzeczki, która zawiera dużo witaminy C, aby zapobiec szkorbutowi. Napoje z czarnej porzeczki, takie jak Ribina, są do dziś dość popularne w Wielkiej Brytanii.

<

Zabawne fakty o porzeczkach:

• Suszone czarne porzeczki - takie, jakie można spotkać w podpłomykach i słodkich bułeczkach - nie są tak naprawdę porzeczkami, lecz rodzajem winogron pozbawionych pestek.
• Porzeczki rodzą owoce na długich, elastycznych szypułkach, zwanych "strąkami".
• Według Kalifornijskiego Stowarzyszenia Producentów Owoców Rzadkich słowo "porzeczka" jest używane w odniesieniu do tego owocu od 1550 roku.
• Porzeczki są zapylane przez pszczoły miodne i bzygowate, owady żywiące się nektarem i pyłkiem, które z wyglądu przypominają osy.

Na co zwrócić uwagę, kupując porzeczki

Istnieje wiele różnych rodzajów owoców, w tym odmiany czarne, czerwone, białe i różowe. Czerwone, białe i różowe są półprzezroczyste, natomiast czarne porzeczki mają głęboki, lśniący, fioletowo-czarny kolor. Czerwone, białe i różowe porzeczki można jeść z ręki (białe porzeczki mają zwykle najłagodniejszy smak i są najmniej kwaśne), ale powszechnie wykorzystuje się je do produkcji dżemów, galaretek i deserów. Większość czarnych porzeczek uprawia się dla ich kwaśnego soku, ale robi się z nich również pyszne przetwory i desery. Również one mogą być jedzone z ręki, ale trzeba być gotowym na to, że będą się nadymać. Wszystkie porzeczki są cierpkie i kwaśne, z nutą pysznej jagodowej słodyczy.

Porzeczki to owoce specjalne, które trudno znaleźć w zwykłych sklepach spożywczych. Są trudne do zebrania, źle się przemieszczają i bardzo łatwo się psują. Najlepiej szukać ich na targach rolnych (w krajach, w których ich uprawa jest legalna!) lub w sklepach specjalistycznych. Wybieraj porzeczki, które wciąż są przyczepione do sznurka. Powinny być błyszczące i dorodne, bez śladów pleśni czy wyschnięcia.

Trwałość porzeczek

Porzeczki nie są uprawiane na wystarczająco dużą skalę, by wywierać znaczący wpływ na środowisko.

Chociaż porzeczki są podatne na wiele szkodników, brytyjska Fundacja Czarnej Porzeczki (Blackcurrant Foundation) zauważa, że większość plantatorów coraz częściej stosuje zintegrowane metody ochrony przed szkodnikami (IPM), takie jak stosowanie drapieżnych owadów zamiast środków owadobójczych do zabijania mszyc oraz stosowanie roślin rzędowych, takich jak koniczyna, do zwalczania chwastów zamiast herbicydów.

Sezonowy przewodnik kulinarny

Dowiedz się, kiedy jest sezon na porzeczki

Sezonowość porzeczek

Porzeczka to typowy owoc letni, dostępny od początku czerwca do sierpnia lub września w niektórych regionach.

Porzeczki i geografia

Porzeczki są roślinami krzewiastymi z rodzaju Ribes, a ich najbliższymi krewnymi są agrest. Rosną na obszarach o umiarkowanym klimacie i są dość odporne na zimno.

Według Cornell University, na początku XX wieku w USA zakazano uprawy porzeczek, aby powstrzymać rozprzestrzenianie się choroby drzew zwanej rdzą pęcherzykową sosny białej, choroby grzybowej atakującej zarówno porzeczki, jak i sosny białe. Zakaz federalny został zniesiony w 1966 r., ale w Maine, Massachusetts i kilku innych stanach USA nadal obowiązuje ustawowy zakaz uprawy porzeczek.

Rosja, Polska, Ukraina, Austria i Francja są największymi światowymi producentami tych owoców.

Spożywanie porzeczek

Przechowywanie porzeczek

Porzeczki bardzo łatwo się psują. Przechowuj je w lodówce w płytkim, przewiewnym pojemniku, luźno przykryte ręcznikiem papierowym lub folią plastikową, nie dłużej niż przez dwa do trzech dni. Podobnie jak w przypadku innych owoców jagodowych, nie należy ich myć przed włożeniem do lodówki - wilgoć przyspiesza pleśnienie i gnicie.

Gotowanie z porzeczkami

Niektóre porzeczki można jeść z ręki (zwłaszcza jeśli ma się ochotę na cierpkie owoce), ale najczęściej wykorzystuje się je w sosach, dżemach, galaretkach i deserach. Doskonale komponują się z innymi letnimi owocami (np. jeżynami, malinami, jagodami i brzoskwiniami), miętą, twardymi serami (np. cheddar) i mięsem, zwłaszcza wieprzowiną i dziczyzną, np. kaczką.

Mieszanką porzeczek i innych owoców jagodowych można polewać tarty owocowe lub zastąpić świeże porzeczki borówkami w muffinach. Dodawaj je do sałatek, aby uzyskać przyjemnie cierpki smak. Z porzeczek można zrobić placki lub sosy do lodów czy pieczonych mięs.

Konserwowanie porzeczek

Porzeczki są bogate w pektyny i zazwyczaj potrzebują słodzika, aby stały się smaczniejsze, dlatego doskonale nadają się do produkcji dżemów i galaretek. Zobacz dżem z czerwonej porzeczki Davida Lebovitza lub przepis na galaretkę z czarnej porzeczki z 1962 roku. Porzeczki doskonale nadają się także do przygotowania chutneya - ich słodkawy posmak jest idealną pożywką dla pikantnych składników. Podawaj ze słonym serem i chrupiącym pieczywem. Możesz też spróbować zrobić swój własny pemmican z jałowcem i porzeczkami!

Doskonałym sposobem na przechowywanie letnich owoców jest także alkohol, dlatego następnym kuchennym projektem będzie stworzenie domowego crème de cassis (likieru z czarnej porzeczki), którym możesz poczęstować gości wymyślnymi koktajlami kir royale.

Wartości odżywcze porzeczek

Jedna filiżanka czerwonych lub białych porzeczek dostarcza około 77% dziennego zapotrzebowania na witaminę C. Owoce te zawierają również dużo błonnika. Owoce te są również bogate w błonnik, witaminę K i mangan, a także zawierają nieco żelaza, potasu i białka.

Czarne porzeczki są jeszcze bardziej bogate w składniki odżywcze. Jedna filiżanka tych owoców zaspokaja 338 procent dziennego zapotrzebowania na witaminę C - zawierają jej więcej niż jakiekolwiek inne naturalne źródło pożywienia. Czarna porzeczka jest również bogata w przeciwutleniacze antocyjany, a olej z nasion czarnej porzeczki jest stosowany w ziołolecznictwie do leczenia zespołu napięcia przedmiesiączkowego i objawów menopauzy. Liście i owoce są również stosowane w leczeniu kaszlu i przeziębienia.